Vida Nedir? Vida Tipleri (Diş Tipleri) Nelerdir?
VİDA (SCREW) NEDİR?
Vida, düzgün bir silindirik veya konik yüzey üzerine helisel (eğrisel) olarak açılmış oluklardır. Bu helisel oluklar silindir parça içerisine veya dışına açılabilmekte, silindir içerisine açılan vidalar “SOMUN (NUT/Internal (nut thread))”, silindir dışına açılan vidalar ise “CİVATA (BOLT/External (bolt thread))” olarak adlandırılmaktadır diğer tabiri ile helisel oluklar delik yüzeyinde açılmış ise “İÇ VİDA”, dış yüzeyde açılmış ise “DIŞ VİDA” olarak adlandırılır. Bir civatanın veya somunun, civata veya somun olarak adlandırılabilmesi için vidalarının açılmış olması gerekmektedir. Bu vidalar değişik profillerde ve açılarda açılırlar. Vida ile Civata birbirinden farklı kavramlardır. Vida sadece civataya değil somun, saplama vs.. diğer bağlantı elemanlarınada açılır. Civata ise bu açılmış helisel oluklardan meydana gelir (vidalardan).
Vidanın bulunma tarihçesi uzun yıllar öncesine dayanmaktadır. Milattan Önce (M.Ö) 200 lü yıllarda Tarentum Archytas tarafından icat edilmiştir, Arşimet ise vida prensibini geliştirerek ve suyu yükseltmek için cihazlar oluşturmak için kullanmıştır. Vida dişlerindeki standardizasyon eksikliği problem olmaya başlayınca bu sorunların üstesinden gelmek için “Joseph Whitworth” İngiltere’de atölyelerden vida numunelerini toplayarak iki öneri sunmuştur.
Bu iki öneri:
-
Dişlerin oluşturduğu açının 55 derecede standardize edilmesi gerektiği
-
İnç başına diş sayısı (bir parmaktaki diş sayısı), çeşitli çaplar için standart hale getirilmelidir
1864’te Amerika’da, William Sellers, farklı çaplar için 60 derecelik bir diş şeklini ve diş dereceleri temeline dayalı farklı bir standart önermiştir ve UNC-UNF serisi dişler bu şekilde doğmuştur.
Avrupa’ da ise metrik diş standardize edilmiştir. Alman Loewenherz’in 53 derece 8 dakika ve İsviçreli Thury parçacığı 47.5 derecelik bir açıyla bir vida dişi açısı oluşturulmuştur. Nihayetinde Alman ve Fransızlar metrik standardı geliştirdiler ve dişler arasındaki açıyı 60 derece olarak standardize ettiler.
Vidayı Tanımlayan Ölçüler
Diş üstü Çapı (Nominal Diameter)/(Major Dia)
Diş dibi Çapı (Minor Dia)
Diş Yüksekliği (Thread height)
Böğür Çapı (Pitch Diameter)
Adım (Pitch)
Diş Üstü Genişliği
Diş Dibi Genişliği
Böğür Çapı: Bir dişin diğer diş ile çalışan yüzeyidir yani yuvarlanma ve kayma bu yüzeyde gerçekleşir. Baskı bu yüzeyde meydana gelir ve diş diğer dişi çevirmeye bu yüzeyde çalışır.
VİDA (Screw) TİPLERİ / DİŞ (Thread) TİPLERİ
Civata, Somun, Boru, Pnomatik devreler, Hidrolik devreler vs… kullanılan diş tipleri çeşitlidir. Bu diş tipleri kullanılan yere göre farklılık göstermektedir aynı zamanda galvanizli mi kullanılacağı, siyah mı olacağı veya paslanmaz dişli mi kullanılacağı yine kullanılacak olan yerin durumuna göre kullanacak olan kişiye bağlıdır. Vidalar döndürme yönüne göre (Civata başından bakıldığında, saat ibresi yönü veya saat ibresi tersi yönü) sağ helis veya sol helis olarak tanımlanır (sağ diş veya sol diş). Helis sağa doğru tırmanıyorsa sağ helis, sola doğru tırmanıyorsa sol helistir. Peki bazı vidalar neden sol helis (sol diş/vida) olarak yapılır? Sol helis vidalar vantilatörlerde, fan pervanelerinde, pompa çarklarında dönüşün aksi yönünde sıkma yapılabilmesi, gevşememesi için yapılırlar.
Sol vida gösterimleri şu şekilde olmaktadır:
Metrik Normal-Sol Diş Vida: M20 -LH (left-handed)
Trapez Diş-3 Ağızlı-Sol Diş Vida: Tr60x15PS-LH (left-handed)
Buradaki “LH (Left Helix/left-handed )” sol helis vida anlamını taşımaktadır.
Vidaların kısa zamanda sökülüp -takılması gereken yerlerde çok ağızlı vidalar kulanılır. Tek ağızlı, iki ağızlı veya çok ağızlı vidalar mevcuttur. İki ağızlı bir vida bir tam tur çevrildiğinde tek ağızlı vidaya göre 2 kat daha fazla yol alır.
Vida çekmede kullanılan aletler; Kılavuz ve Pafta’ dır. Kılavuz deliğe vida açmada, Pafta saplama vb. erkek parçaya vida açmaya yarar.
DİŞLER: Metrik (ISO) üçgen vida, wihtworth üçgen vida, kare, trapez (Trapez diş açısı 30 derecedir), testere, yuvarlak, ağaç ve sac vidaları , boru / hidrolik / pnomatik ekipmanlar için BSP (Düz Diş), boru/hidrolik/pnomatik ekipmanlar için BSPT Konik diş, UNC,UNF, olarak çeşitlere ayrılır (UNF nin parmakta ki diş sayısı UNC ye göre daha fazladır).
Vidalar; Profillerine göre ve Ölçü Sistemlerine göre çeşitlendirilirler (vida/diş simgeleri yanlarında verilmiştir).
Profillerine Göre Vida Çeşitleri:
1) Üçgen Profilli Vidalar (M)
2) Kare Profilli Vİdalar (Kr)
3) Trapez Profilli Vidalar (Tr)
4) Testere Profilli Vidalar (Te)
5) Yuvarlak Profilli Vidalar (Yv)
Ölçü Sistemine Göre Vida Çeşitleri:
1) Metrik Vidalar (M)
2) Whitworth Vidalar (W)
ISO : Metric (International Organization for Standardization)
UNC: Unified Coarse Threads (WHITWORTH)
UNF: Unified Fine Threads (WHITWORTH – UNIFIED)
UNEF – Unified National Extra Fine
UNS – Unified National Special
UNR – Unified National Round (round root)
BSP: British Standart Pipe (BSPP ve BSPT)
NPT: National Pipe Taper
ADIM (HATVE) (P) (PITCH): Metrik sistemde adım bir civatanın, saplamanın, somunun vs… bir tam tur çevrildikten sonra almış olduğu mesafe, yoldur veya bir civata, somun üzerindeki dişlerde, bir diş dolusu ile bir diş boşluğu arasındaki mesafedir. İnç sistemde ise adım, bir parmakta ki (25.4 mm’ de) diş sayısıdır. Adımlar diş taraklarıyla veya kumpaslarla kontrol edilirler.
G1-1/4 yani GAS Diş (BSPP) için diş tarağında 11G5/8 olan tarak dişlere oturur, 11G 1 parmaktaki/ 1 inçteki diş sayısı 11 ad olan diş sayısını gösterir, diş tarağında 11G nin yanında yazan G 5/8 ise Whitworth Kaba Diş Standardında 5/8″ de de 11 diş olduğunu göstermektedir. Diş tarağında 18G 5/16 yazdığında 18 diş hem oturtacağınız dişlerdeki diş sayısını veriyor hemde W 5/16″ Whitworth dişte de 18 diş kullanıldığını göstermektedir.
NOT: (1” = 1 İnç = 1 PARMAK) : 25,4 MM’DİR.
CİVATALARDA MUKAVEMET: Civatalar üzerinde gösterilen rakamlar o civatanın mukavemet/dayanım sınıfını göstermektedir. Yani 4.8, 5.8, 6.8, 8.8, 10.9, 12.9 vs… İlk sayı 100 ile çarpılırsa Çekme mukavemeti/ gerilmesi bulunur, Akma mukavemeti/gerilmesi için ise ilk sayı x ikinci sayı x 10 ile bulunur. Örnek: 6.8 civata için Çekme Mukavemeti/Gerilmesi : 6×100= 600 N/mm2 Akma mukavemeti/Gerilmesi : 6 x 8 x10 = 480 N/mm2 1 Kg = 9.81 Newton’dur. Yaklaşık olarak 10 Newton (N) diyebiliriz. Çekme Mukavemeti/Gerilmesi : 6×100= 600 N/mm2‘ yi 10 N/mm2′ ye böldüğümüzde 6o kg/mm2 olarak bulunur. Akma mukavemeti/Gerilmesi : 6 x 8 x10 = 480 N/mm2‘ yi 10 N/mm2′ ye böldüğümüzde 48 kg/mm2 olarak bulunur. Çekme Mukavemeti: Malzemenin iki ucundan çekilerek kopma sınırına kadar getirilip kopmadan önceki gerilme miktarı çekme mukavemetini verir. Akma Mukavemeti: Malzemenin elastiklik sınırından sonra şekil değişikliği ile uzamaya başlaması ile kalıcı deformasyon sağlayan değeridir. 
1) METRİK Üçgen Vida (Diş) : Metrik dişin diş açısı (tepe açısı) 60°’dir. Metrik vidalar kalın ve ince diş olmak üzere 2 tiptir. Sızdırmazlık değil de bağlantı yapılacaksa Metrik diş kullanılır. Metrik diş “M” harfi ile gösterilir ve M8, M10, M12 şeklinde adlandırılır (M:Anma çapını ifade eder). Ölçüleri milimetre cinsindendir. Her vidanın bir de adımı vardır ve standarttır yani M20’in adımı 2,5 mm’dir fakat M20 ince diş vidanın adımı 2 mm’dir. İnce diş vidalar normal vidalara nazaran daha fazla diş bulundurduğundan sarsıntılarda yerinden çıkması daha zor olur. Metrik İnce Diş Vida gösterimi şu şekildedir: M20x2 : M20 vida dış çapını, 2 ise adımını göstermektedir.
METRİK KALIN/KABA DİŞ
Metric Threads – Coarse Thread Pitches
NOT: Kılavuz matkap çaplarıda tabloda belirtilmiştir.
METRİK İNCE DİŞ
Metric Threads-Fine Thread Pitches
NOT: Kılavuz matkap çaplarıda tabloda belirtilmiştir.
2) WIHTWORTH Üçgen Vidalar (BSW): Wihtworth dişin diş açısı 55°’dir. Wihtworth vidalar 3 tiptir. Kalın diş, ince diş ve Wihtworth boru vidalarıdır. Dişler arasında çok az boşluk olduğundan sızdırmazlık istenen yerlerde Metrik diş yerine Wihtworth dişli vidalar kullanılırlar. NOT: Treads Per Inch (TPI) : inç başına düşen diş sayısı (Bir parmaktaki diş sayısı) (Pitch: Adım) NOT: Kılavuz matkap çaplarıda tabloda belirtilmiştir.
3) BSP Diş (British Standart Pipe) (İngiliz Boru Standardı): BSP diş; BSPP ve BSPT olmak üzere 2 çeşittir.
A) BSPP ( (G) Gaz Diş Düz) (British Standart Pipe Paralell) : BSPP (British Standart Pipe Paralell) düz diş olarak, BSPT (British Standart Pipe Taper) konik diş olarak adlandırılır. “G” harfi ile gösterilir, diş açıları 55° dir. Örnek: G3/8”, G1/2” vb. BSP yani dişleri birbirine düz(paralel) olan vidalarda sızdırmazlık için civata karşı tarafa sonuna kadar sıkılır ve arada bakır pul vb. malzemeler bulundurulur. Konik dişlerde ise bu durum farklıdır.
Treads Per Inch (TPI) : inç başına düşen diş sayısı (Bir parmaktaki diş sayısı) (Pitch: Adım)
NOT: Kılavuz matkap çaplarıda tabloda belirtilmiştir.
B) BSPT ( (R) Gaz Diş Konik) (British Standart Pipe Taper) : BSPT diş açısı 55° dir. Boru vidası ile Wihtworthvida arasında parmaktaki diş sayıları farkı vardır. Boru vidasında 1 parmaktaki (Inç’teki) diş sayısı Wihtworth vidadan fazladır. Boru vidası “R” harfi ile gösterilir ve R3/8”, R1/2”, R3/4” şeklinde adlandırılır. BSPT yani dişleri birbirine konik olan vidalarda civata karşı tarafa sonuna kadar koniklikten dolayı sıkılamaz, sızdırmazlık için teflon bant, keten veya sıvı sürülür (sızdırmazlık sıvısı). BSPT diş ile örneğin dirseği yerine sıkarken istediğimiz yerde pozisyonlama yapabiliyoruz yani dirseğin yukarıda mı aşağıda mı sağda veya solda mı duracağını ayarlayabiliyoruz. Bu dişler 1/16 oranında konik yapılırlar. NOT: 1”, 2″, 3″ gibi büyük çaplarda sızdırmazlık için “KETEN”, 3/8,” 5/8″ gibi küçük çaplarda sızdırmazlık için “TEFLON BANT” kullanılır. NOT: Kılavuz matkap çaplarıda tabloda belirtilmiştir.
R (BSPT) – British Standard Taper Pipe Threads, External (Dış Konik)
Rc (BSPT) – British Standard Taper Pipe Threads, Internal (İç Konik)
Rp or G (BSPP) – British Standard Pipe (Parallel) Threads (Düz-Paralel)
4) NPT Boru Diş (National Pipe Taper) (Amerikan Konik Diş) : NPT dişlerin diş açısı 60°’dir. Boru vidası aslında Wihtworth üçgen diştir. Sanayide Boru dişi olarak adlandırılırlar. NPT dişler sadece Konik olarak üretilirler. Sızdırmazlık için teflon bant, keten veya sıvı sürülür (sızdırmazlık sıvısı). NPT diş ile örneğin dirseği yerine sıkarken istediğimiz yerde pozisyonlama yapabiliyoruz yani dirseğin yukarıda mı aşağıda mı sağda veya solda mı duracağını ayarlayabiliyoruz. Bu dişler 1/16 oranında konik yapılırlar. NOT: BSPT ve NPT diş farklıdır. Biri 55° diğeri 60° dir.
NPT KONİK DİŞ:
NOT: Treads Per Inch (TPI) : inç başına düşen diş sayısı (Bir parmaktaki diş sayısı) (Pitch: Adım)
NOT: Kılavuz matkap çaplarıda tabloda belirtilmiştir.
BSPT-NPT tablolarından da görüldüğü gibi, 1/8″, 1/4″, 3/8″ vs… dişlerin parmaktaki diş sayıları birbirlerinden farklıdır. Yukarıda belirtildiği üzere BSP Diş BSPP ve BSPT olarak ikiye ayrılır. Aşağıda NPT ve BSP diş farkları tablo olarak gösterilmiştir.
Diğer Diş Tipleri Tabloları
Rev9
Category: Teknik Bilgiler, Teknik Dokümanlar
About the Author (Author Profile)
Subscribe
If you enjoyed this article, subscribe to receive more just like it.
merhaba, diş tarağında wihtworth kısmında 25 G dişin teknik resimde nasıl adlandıracağım bir türlü karşılığını bulamadım.
Ölçtüğünüz yerin dış çapını kumpas ile ölçüp yazabilir misiniz (6 mm civarında mı?) birde diş tarağının metrik kısmından dişleri kontrol etmelisiniz 25G olan taraf Whitworth tarafıdır
Merhaba faydalı paylaşımlarınız için öncelikle teşekkürler
Geçer geçmez tampon veya halka vida mastarlarında Geçmez taraflar Maksimum kaç tura kadar geçebilir ve bununla ilgili bir standart var mı dır? değerli cevaplarınızı bekler sağlıklı günler dileriz.
merhaba
3.5-48 unf bilgileri yazım yardımcı olurmusunuz ?
Sorunuz tam anlaşılamadı düzenleyip tekrar sorabilir misiniz, iyi çalışmalar.
Bilen arkadaşlara bir sorum olacak genelde pet şişe kapaklarında kullanılan karşılıklı vida dişleri oluyor kapak tek hamlede kapanması için. Bunun özel bir adı veya tablosu mevcut mudur acaba ?
Vida iki veya üç ağızlı olursa bir turda kapanmayı sağlar çünkü vida adımını 2 veya 3 katına çıkartıyor gibi düşünebilirsiniz.
Merhaba, çok güzel bir site, boş zamanlarımda epey faydalanacağım.
G1/16 parmak dış için çap nasıl 7.16 gibi bir değer olabilir.boru vida anlatımınızda keşke çap ve adim gösterimleri olsaydi
Boru dişlerde et kalınlıkları devreye girmektedir. Mesela normal İngiliz, Amerikan dişler (civata olarak düşünün) 25.4 mm 1 inç iken, boru dişlerde 1 inç 33.2 mm oluyor. 1/16″ içinde bu şekilde düşünebilirsiniz.
Merhaba, G1-1/4 (11G5/8) diye bir gösterimle karşılaştım teknik dokümanda. G1-1/4 ölçüsü tamam tablodan okuyorum fakat; parantez içerisinde anlatmak istediği şeyi anlayamadım. Yardımcı olabilirseniz sevinirim, teşekkürler.
G1-1/4 yani GAS Diş (BSPP) için 1 parmaktaki/ 1 inçteki diş sayısı 11 tanedir, diş tarağında 11G nin yanında yazan G 5/8 ise Whitworth Kaba Diş Standardında 5/8″ de de 11 diş olduğunu göstermektedir. Diş tarağında 18G 5/16 yazdığında 18 diş hem oturtacağınız dişlerdeki diş sayısını veriyor hemde W 5/16″ Whitworth dişte de 18 diş kullanıldığını gösteriyor.
elimdeki vidanın dış çapı 9.3 mm diş tarağından baktığım zaman G13 e oturuyor.Bu vidayı teknik resimde çizdikten sonra nasıl tanımlayabiliriz.Acil olursa sevinirim.
Ölçtüğünüz vidanın tipini belirtir misiniz? Civata mı, somun mu, boru malzemesi mi, fittings mi vs. ?
Bilgilendirme için teşekkür ederiz. Ayrıca çok önemli bir gerçeğe değinmeden
Geçmek istemedim. Öncelikle Kopyala yapıştır yapıp ta diş bilgisi adı altında anlamsız bilgi kirliği yapmadığınız için canı gönülden tebrik ederiz.
İnternette öyle saçmalıklar var ki ağlanacak haldeyiz. Örnek: ts61-1 metrik diş tablosu diye bir arama yapın ve çıkan hesaplardan veya formüllerden bir diş tablosu çizmeye kalkın bakalım başarabilecek misiniz :)?
Tekrar ediyoruz ellerinize sağlık bilgileriniz için.
Rica ederiz. Amacımız sade, doğru, insanların anlayabileceği ve sıkılmayacağı bir dilde yazıya dökmek. Bizi takip ettiğiniz için biz Teşekkür ederiz.
Unf unc trapez kare vidalar metrik ve wirthwor mu oluyor yoksa bunlar ayrimayrımı bilen varmı?
wirthwort 1 çeyrek 1 parmak wirthwort 1 tam 2 parmak vs bunları açıklarmısınız şimdiden teşekkür ederim.
Bir çeyrek: 1/4″ (1/4 inç), 1 parmak: 1″ (1 inç:25.4 mm),Bir Bir çeyrek: 1 1/4″ (1 1/4 inç), Bir buçuk parmak: 1 1/2″ (1 1/2 inç), 2 parmak: 2″ (2 inç), şeklindedir.
Merhaba,
M – UNC – UNF – UNEF- UNS – UNR – G – BSW – TR – BSP OLAN VİDALAR DÜZ
NPT – NPTF – R -S sembollere konik vida diyebilirmiyiz? başka ekleyecegiz standart var mı bunlara
Öncelikler merhaba, Benim öğrenmek istediğim şey herbir dişin kaldırabileceği yükü hesaplayabilirmiyiz ? Örneğin M12x55 civata plakaya kaç mm yemeli toplam yükü kaldırabilmek için ? Yani bir diş ne kadar yük kaldırır bunun hesabını yapıp plakaya giren civata boyu yeterli mi onu kontrol etmem lazım. Lütfen yardımcı olun bana bu konuda araştırdım fakat birşey bulamadım.
Merhaba
1/2 ve 3/8 olan iki adet delikte kılavuz istenen bir parçam var.kalın diş ince dış var deniyor.direk ayrıntı belirtilmeden bu şekilde verildiğinde ölçü ne olmalı.
UNC ve UNF dişler vardır bunun haricinde BSPP(G), BSPT(R), NPT dişler bulunmaktadır, bir inch teki diş sayısı ve diş açıları önemlidir kontrol etmelisiniz. Dişlere farklı adımlı kılavuz salmayın.
@admin bavci: merhaba . Ornegin w1″ dis cekmek istiyorum . Hangi elmas ile cekecegim hesaplamasi varsa nasil hesaplaniyor
Merhabalar,
Wh70x8G1 değerinin karşılığını bulamıyorum. Yardımcı olur musunuz?
Merhaba,
M20xP150 tanımlı bir resim geldi. Burada ki P150 ne anlama gelmektedir? Yazmanız mümkün mü?
Gardrop vidasini acmak istiyorum,ama saga sola ne tarfa cevirsem sıkılıyor.bunu nasil acabiliriz
Tam sağ veya sol değil de yarım tur deneyin.
merhabalar;
Verdiğiniz bilgiler için teşekkürler. Benim bir sorum olacaktı. İç Dişleri ele alacak olursak G/BSPP ve BSPP Rp iç dişliler arasındaki farklar nelerdir. bspp rp bspt standartında paralel iç dişli olarak kullanılmaktadır. bu ikisi arasındaki fark nelerdir.
teşekkürler.
R (BSPT) – British Standard Taper Pipe Threads, External (Dış Konik)
Rc (BSPT) – British Standard Taper Pipe Threads, Internal (İç Konik)
Rp or G (BSPP) – British Standard Pipe (Parallel) Threads (Düz-Paralel)
olarak geçer.
Merhaba,
BSPP için tablodan G1″ diş dış çapı=33,249 mm ve adım=2,3090 olarak kolayca bulabiliyoruz.
Ama Tabloya ihtiyaç duymadan Bu G1″ dişinin dış çapı hesaplamasını nasıl yapabilirim?
Bunlar uluslararası tablolar olup bu şekilde standardize edilmiştir.
W24,32 X 1/14” ifadesinde; 24.32 nin anlamı nedir?
1/14” anlamı nedir?
Yukarıdaki teknik yazı için çok teşekkür ederim. Teknik yazının ve yorumların tamamını okudum. Oldukça akıcı ve anlaşılır olmuş. bu teknik yazıdaki katkılarınızla yeni bilgiler öğrendim. Tekrar teşekkür ederim.
Saygılarımla…
N.Boran.
Azot gaz vanalarında kullanılır. Standardı DIN 477 olup W24,32 için kumpas ile dişin dış çapını ölçün 24,32 mm e yakın gelmesi gerekiyor. Gaz bağlantı vidası olup 1/14″ yazan kısım bir parmakta (1″) 14 diş olduğunu göstermektedir. Gaz tüplerindeki karışıklığı önlemek için farklı diş tipleri kullanılmaktadır.
Merhaba,
Matkap çapı diye bir kavram geçiyor, ancak ne olduğu tanımılanmamış. Civatanın geçeceği deliği hangi kalınlıktaki matkap ucuyla açacağımı mı anlamalıyım? Tanımlanabilirse memnun olurum.
Teşekkür ederim.
Kılavuz salmadan önce (diş çekmeden önce) parçayı delmeniz gerekmekte, hangi çapta deleceğiniz klavuz matkap çapı olarak adlandırılır. Mesela M10 vida için 8.5 matkap ucu kullanılarak delik delinir ve daha sonra Metrik 10 kılavuz salınır.
Makina sektörü için çok faydalı bilgiler içeren bir site hazırlamışsınız. Konular hep işin anahatları üzerine fuzuli bilgi yok. Tebrik ederim.
Merhaba ben ovalama atölyesinde calisiyorum düşlerden yana sıkıntım yok ama tırtıl hesaplamalarını bilmiyorum bilginiz varsa bu konuda yardımcı olurmusunuz
Merhabalar,
Öğrenmek istediğim Withword cıvata ile boru dişleri arasındaki fark, şöyleki 1″ parmak cıvata 25,4 mm iken, 1″ boru dişi 33,25 mm, her ikisinin ölçü birimi Withword olmasına rağmen neden bu fark oluyor.
1/2″ civara 12,7 mm iken, 1/2″ manşon 20,95 mm, her iki ürünü de isterken yarım parmak cıvata veya yarım parmak manşon diyoruz. Bu fark nereden kaynaklanıyor.
Konu hakkında bilgi verirseniz sevinirim.
Değerli çalışmalarınız için çok teşekkür ederim gerçekten çok yararlı faydalı bilgiler paylaşıyorsunuz. Çalışmalarınızın devam etmesini diliyorum
Teşekkürler…
Merhaba Admin Bavci,
BSPT diş hakkında bir bilgi rica etmek istiyorum. R, Rc ve Rp olarak 3 farklı isimde nitelendirilmelerinin sebebi nedir.
Şimdiden teşekkür ederim.
R (BSPT) – British Standard Taper Pipe Threads, External (Konik Dış)
Rc (BSPT) – British Standard Taper Pipe Threads, Internal (Konik İç)
Rp or G (BSPP) – British Standard Pipe (Parallel) Threads (Düz-Paralel)
olarak geçer.
withworth dişi vidaların dış çapı tablo olmadan bulabilmek için hesaplama yöntemi var mı örneğin erkek vidada açıkladığınız gibi
Vida için verilen bilgiler hem dişi hem de erkek vida için geçerlidir.
elimde bir iç vida ve vida tarağında 25G tam oturuyor.iç vidanın diş üstü yaklaşık Ø15 geliyor.teknikresim oluştururken bu vida ölçüsüne nasıl bir ölçülendirme yapmam gerekiyor.
Örn: 3/8” , 25UNF gibi
vida tarağı ile kontrolünde 16G olan çapı Ø76.5mm bir konik diş çekilmiş borunun karşılığında nasıl bir vida tercih edilmelidir.
Aynı vida ölçülerinde yani parmaktaki diş sayısı 16 olacak şekilde karşı vidayı açmalısınız. Bu ölçü NPT veya BSPT tablolarında görünmemekte. Uygulanacak yer İngiliz veya Amerikan sistemi ile çalışan bir yer olmalı. Dişler 3″ 16-UN (USA) şeklinde geçiyor görünmekte, yani ekstra ince diş. Dişin Uç açısı 60°.
teşekkür ederim.
iyiakşamlar;birkaç sorum olacaktı.m10 bir saplama için 8 imbus kullanılır?bunu hesaplama yöntemi ile nasıl bulabiliriz?ikincisi 6 alyan başlığı metrik 8 e karşlık gelir?bunu hesaplama ile nasıl bulabiliriz?
iyi akşamlar çap 26 boy 30 olan birparçaya wihtwort vida çekecegim panodan nereye bakmalıyım teşekkürler
Eğer parçayı 25,4 mm ye tornalarsanız W1″ whitworth diş çekebilirsiniz. Whitworth kaba dişe bakabilirsiniz.
@admin bavci: Tamam. Tesekkur ederim.:)
1) W12 ne demek?
2) M18 cıvata açmak için parçanın çapı kaça mm’ye tornalanmalıdır?
3) M16 somun yapmak için deliği kaç mm’lik matkapla delmeliyiz?
1) W12, Whitworth Kaba diştir (BSW olarak geçer ve inç olarak ölçülür. W3/16″, W7/32″, W1/4″, W1/2″ gibi). M12 sormak istediyseniz Metrik vida diş üstü çapı : 12mm dir.
2) M18 erkek vida açmak için 18mm çapında silindirik parça ayarlamalısınız
3) M16 iç vida yapmak için 14mm çapında matkap ucu ile delmelisiniz
@admin bavci: W12′ yazıyor.
Merhaba admin,
Aklıma takılan bir konuda yardımınızı rica edeceğim. Konu şu;
Örneğin bir BSP 1/4 dişi parçaya klavuzla açtık. Buna BSPT nipel ya da boru takabilir miyim? Yoksa BSP boru ya da nipel mi kullanmalıyım? Biri düz biri konik sorun oluşur mu? Ya da parçaya diş profilini BSPT olarak mı çekmem gerekiyor?
Helal olsun. Yazınızı beğenerek okudum. Ama daha önemlisi 2012 yılında yazılmış, 2014 yılında gelen sorulara bile cevap vermişsiniz. Böyle giderse, yıllarca daha okunup, soru sorulur. Tebrik ederim…
çok güzel bir çalışma, emeğinize sağlık.
1/8 npt diş ölcüleri baslangıc ve bitiş kactır saygılar
açıl olarak bılgı beklemekteyim lütfen yardımcı olursanız sevınırım
Kaynaklardaki veriler eğimi 1° 47′ olarak belirtilmiştir. Diş açısı 60° dir.
konık npt dıslerde başlangıç ve bıtıs nasıl hesaplanır erkekteki cap ve dışı dekı cap nasıl olmalıdır
Kaynaklardaki veriler eğimi 1° 47′ olarak belirtilmiştir. Diş açısı 60° dir.
Merhaba ,üstte yazdığım konu hakkında bilgisi olan yok mu?acil!!
teşekürler
selam. metrik somunlar üzerinde 4/6/8/10 gibi numaralar civatanın mukavemetini ve dayanımını sembolize ediyor.inç somunlar araştırdığım kadarı ile numara değil, harf ile ifade ediliyormuş. bu konuda bilgisi olan var mı?bana 3/8″-16 fiberli somunun ,metrik karşılığı 10 olan bilgi lazım .mesela M10X1,5 10 baskılı somunun mukavemeti 3/8″-16 X baskılı ile aynı .”X” yerine ne olmalı? şimdiden çok çok teşekürler.
Tekrar merhaba;
Verdiğiniz bilgiler için çok teşekkür ederim. Ve bir sorum daha var zamanınız varsa. Bu withworth sistemini anlamak çok zor geliyor. Rusya dan gelen bir dokümanda Rc 1/2 diş standardı çıktı bir su rekorunun borunun bağlandığı ölçüsü bu nedir usta çıkamadık işin içinden borusu 21mm mi 12.7mm mi? Birde bu tip bilgileri öğrenebileceğim bir doküman, kitap, pdf varsa tavsiyenizi rica edecektim.
Whitworth diş sistemini tam olarak anlayabilmek için yazımızı baştan sona okuyabilirsiniz.
BSW: British Standard Whitworth olarak geçmektedir ve İngiliz vida (civatalarda) sistemidir, R ile gösterilen ise İngiliz boru vidası sistemidir ve BSPT olarak adlandırılmaktadır. R 1/2″ yaklaşık boru dış çapı 21mm dir ve bir parmaktaki diş sayısı 14 adettir. Whitworth (cıvatalarda) yani BSW 1/2″ = 12,7mm dir çünkü 1 parmak/1 inç/1″= 25,4mm dir. Borularda et kalınlıkları da ölçü içine ilave edildiğinden 1/2″ (yarım parmak) borunun dış çapı BSPT de ve NPT de yaklaşık 21 mm dir. Fakat 1/2″ Whitworth civatayı ölçtüğünüzde 12,7mm olarak ölçeceksiniz. Sonuç olarak cıvatalarda ve borulardaki ölçümler bahsettiğimiz durumlardan dolayı farklı ölçülmektedir. Kesin ve net olan durum 1″ (1 parmak, 1 inç) = 25,4 mm dir sadece borularda et kalınlıklarından dolayı dış çap ölçüldüğünden boru dişler için ayrı bir standart getirilmiştir. BSP boru diş standardını İngilizler, NPT boru diş standardını Amerikalılar oluşturmuştur…
Merhaba;
BSF 1-1/8 diye bir diş varmı bunun matkap çapı ölçüsüne ihtiyacım var. BSF başka bir isimlemi adlandırılıyor acaba?
BSF dişin açılımı “British Standard Fine” olarak geçmektedir yani İngiliz Vida Sistemi İnce Diştir. 1 1/8″ parmaktaki diş sayısı 9 dur. Bazı dökümanlarda matkap çapı 26,5mm olarak görünmektedir. 1 1/8″ in dış çapı 28,57 mm dir.
Merhaba,
yarım parmak bağlantımız var. Ama aldığımız cihaz G1/2 bağlantılı. Birbirine nasıl uydururum.
12NF diş profili için en az nekadar diş açılması gerekli ? bilgisi olan paylaşabılır mi ?
admin eline sağlık güzel anlatım kendi adıma teşekkür ederim benim bir sıkıntım var lakin dişlerle hatvelerle veyahutta diş tarakları ile değil
sıkıntım şu G3” diş çekiyorum klavuz ile parçam sifero döküm diş boyu 25mm döküm dişten önce baralanıyor kesme sıvım bor yağı klavuzum OSG sıkıntım bu parçalar için makine yapmak tasarımı bitirmek üzereyim yalınız klavuzun maruz kaldığı kuvveti bulmam lazım ki ona göre şanzuman kombinasyonu çıkartayım tasarıma adapte edeyim varmı böyle bir bilgin varsa aydınlatırsan sevinirim
Kullanmak durumunda olduğumuz G3/8 dişi parçaya (pirinç malzeme) farklı bir tedarikçiden aldığımız G3/8 erkek parçayı(krom kaplamalı) takamıyoruz. Her iki parça da G3/8-19 Fer Ter vida ve halka mastardan geçiyor ama birbirine geçmiyor. Neyi kontrol etmemiz gerekiyor. Hatanın ne olduğunu bulmak için ne yapmalıyız?
Aldığınız dişi ve erkek parça 3/8″ BSP boru diş ise parmaktaki diş sayısı 19, NPT diş ise 18 olur her kisi de 19 diş olarak ölçdüyseniz bunu eleyebiliriz. Dişüstü çapları eşit mi değil mi? Eğer BSPT gaz diş ise yani konik ise erkek parçayı dişi parçanın sonuna kadar sıkamazsınız. BSPP gaz diş ise yani düz ise erkek parçayı sonuna kadar sıkabilmeniz gerekmektedir. Erkek parçanın konik olup olmadığını kontrol edin. Birde “G3/8-19 Fer Ter” derken tam anlaşılamamıştır
Bir vidanin dislerine bakarak Inch mi metrik mi oldugunu nasil anlariz ? tesekkurler..
Metrik vida diş açısı 60° Wihtworth vida diş açısı 55°’dir yani İnch vida daha sivri görünür fakat en belirgin anlama yöntemi kumpas ile çapını, diş tarağı ile adımını kontrol ederek bakılabilir. Metrik vida çapı ondalıklı olmayacağından daha net anlaşılır.
@admin bavci:
Oncelikle cevabiniz icin tesekkur ederim. Ben amerikada bir vida satis deposunda calisiyorum.yanimdaki sef vidaya bakar bakmaz olcusunu ve inch ya da metric oldugunu soyleyebiliyor.
Tamam deneyim tecrube diyebiliriiz ama sadece belki inch ya da metric oldugunu anlamanin bir ipucu vardir diye dusunmustum.. sagolun.tesekkurler..
Site içerik, kullanım kolaylığı açısından mükemmel olmuş.
Çok hızlı açılıyor. Çok faydalı bilgiler içeriyor.
Elinize sağlık. İlgi alanınızın bu kadar geniş olmasından dolayıda tebrik ederim.
bspp ile whitworth dişin farkları nelerdir? tşk
1 İnçteki (Parmaktaki) diş sayıları birbirlerinden farklıdır. İkisi de 55 derece ve düz tiptir fakat; 1/4″ BSW (whitworth) dişte parmakta 20 diş bulunurken, 1/4″ BSPP dişte bu sayı 19’dur. 3/8″ BSW’de 16 diş varken, 3/8″ BSPP’de 19 diş bulunmaktadır. Whitworth BSW diş BSPP dişe göre Kaba diş olarak geçer.
3/4” bsp dişin matkap çağı neden 24,5 .İlginç geldi bana
Tabloda gösterilen bilgiler İngiliz Boru Standardıdır, bu şekilde uluslararası standartlaştırılmıştır. BSPP ve BSPT klavuz matkap çapları da birbirlerinden farklıdır.
metrik sistemde adımı nasıl hesaplarız . ve bögür çapı niçin önemlidir
Trapez. Whithworth diş açısı kaçtır.
Trapez diş açısı 30 derecedir. Whithworth diş açısı ise yazımızda da belirtildiği gibi 55 derecedir.
http://www.teknikport.com‘ da “Güncel Yazılarımızı” takip etmek için yapmanız gereken sağ üst köşedeki mail aboneliği yazan kısma mail adresinizi yazarak “GÖNDER” butonuna basmak ve karşınıza gelen pencerede boş kutucuğa ekranda görünen harf/rakamları girerek “Complete Subscription Request” e tıklamak daha sonra E-postanıza “FeedBurner Email Subscriptions ” dan gelen maili açarak aktivasyon için gelen bağlantıyı tıklamaktır.
merhaba,
THK marka Lineer rayları vida yardımıyla , paltform üzerinde sabitlendiriyoruz.. sorum ise;
– Uzun bağlantılarda 2 rayı uç uca eklediğimizde, vidadaki boşluk değerleri sistemi etkilermi ?eksenel ve radyal yönde bir hareket oluşurmu?
kısacası, M12X18 teki Radyal veya eksenel vs..Boşluk değeri nedir?
Teşekkürler.
Merhaba UNS VİDA DİŞİ NEDİR HANGİ GRUBA GİRER?
UNS diş Amerikan serisi, özel amaçlar için kullanılan özel bir diştir. Örnek olarak; 1/4″ dişte parmaktaki diş sayısı sırasıyla 24-27-36-40-48-56 olarak yapılabilmektedir. 5/16″ için parmaktaki diş sayıları ise 27-36-40-48 dir. Yani belli bir inçte (parmakta) çeşitli diş sayılarını bu diş sisteminde uygulayabilmekteyiz. Diş açısı 60 derecedir. ASME B1.1-2003 standardında gösterilir.
Merhaba,
UNS sistemi hangi kriterlere göre belirlenir belli hesaplama yöntemi var mıdır. Elimde aynı ölçülerde iki tane 1 inç 14 mastar var biri UNF diğeride UNS aralarında pek fark göremedim.
UNS tipi dişler özel dişlerdir (Unified National Special) ve diş açıları 60° dir. 1″ de 10,14,18,24,27 diş olabilmektedir veya 1/2″ de 12,14,18,24,27 olabilmektedir. 1″ UNF dişin parmaktaki diş sayısı 12’dir, 14 olmaması gerekiyor.
elimde olan parcada diş tara baktığımda 8G1″ cıkıyor ama bunun hatvesini bulamadım lutfen diş hatvesinin nasıl hesaplandığını söylermisiniz teşekkür ederim
Diş tarağının bir tarafı metrik diğer tarafı wihtworth ölçü sistemini gösterir yani her ikiside adımı/hatveyi belirtir. Metrik tarafta ki rakamlar mm olarak adımı, wihtworth tarafta ki rakamlar parmaktaki diş sayısını göstermektedir (inç sisteminde parmaktaki diş sayısı adımı gösterir). Diş tarağında 8G dişlere oturduysa parmaktaki diş sayısının 8 adet olduğunu gösterir (1″ = 1 Parmak = 1 inç = 25.4 mm dir.). Tablodan da Wihtworth kalın diş mi, NPT diş mi olup olmadığı ve dış çapına bakarak 1″ mi, 2 1/2″ mi 3″ mi veya diğerleri olup olmadığına bakılır. Eğer wihtworth civata, somun, saplama ise wihtwort kalın diş tablosundan eğer boru ise diğer tablolardan bakılır.
Cevap aydınlatıcı olmadı ise tekrardan soru sorabilirsiniz.
@admin bavci: slm 1/8” BSP Diş dibi çapının kaç olması gerektiği hakkında bilgi verebilirmisiniz
1/8″ Diş dibi BSPP 8,85 mm, BSPT ise 8,566 mm dir. Yazımızda belirtildiği üzere BSPP düz gaz diş, BSPT konik gaz diş olarak geçmektedir.
Saygılarımızla.
Güzel bir çalışma. İşime yaradı. Teşekkürler.
sade ve anlaşılabilir anlatımlarınız dan dolayı teşekkür ederim…
Nekadar güzel ve yalın örneklemeler le anlatmışsınız unuttuğum hatta yanlış bildiğim bilgileri düzelttim ve bana çok samimi geldiniz bu sayfaları hazırlayan arkadaşların ellerine sağlık
Whitwort diş tarağı ile 5/8″ ölçtüğüm dişi vidanın hatvesi olduğuna göre bu civatanın diş yüksekliğini nasıl bulurum?
Diş tarağı üzerinde 11G 5/8 yazar, yani parmaktaki diş sayısının 11 diş olduğunu gösterir. Civatanın diş yüksekliğinden kasıt nominal çapından bahsediliyorsa bu civatanın dış çapını kumpas ile ölçersiniz ve tablodaki değere göre W5/8 Whitworth civata olduğunu dış çapının da yaklaşık 15,875mm olduğunu görürsünüz.
Beğendiğiniz yazıları “Beğen” kutucuğunu tılayarak ve “Gönder” tuşu ile arkadaşlarınıza gönderebilirsiniz…
Verilen Bilgilerin Daha İyi Anlaşılabilmesi İçin Güncelleme Yapılmaktadır, Sol Alt Köşede ki Revizyon Numarası İle Takip Edebilirsiniz (Rev1, Rev2 …).
metrik dişte M8-M10 gibi sembollerle ifade edilmekte olduğu yazılmış fakat NPT boru diş ve Wihtworth vidalarda sembolle ifade edildiğinden bahsetmemişsiniz.NPT boru diş ve Wihtworth vidalarda sembol(birim)kullanılmaktamı.kolay gelsin.iyi çalışmalar dilerim.
NPT dişte simge olarak “NPT” olarak kullanılıyor, Wihtworth da ise simge “W” harfidir ve Wihtworth civata için 1/2″ (yarım parmak) wihtworth civata şeklinde ifade ediliyor (Tabloya sonradan W olarak eklenmiştir).
konik başlangıç ve bitiş çapını nasıl hesaplarız.
şimdiden teşekkürler
@YABGU1977: bu alana sorularımızı nasıl ulaştırıyoruz acab
http://www.teknikport.com/2012/02/vidalar/ sayfasının en alt kısmında “Yorum Bırakın” yazan yerden sorularınızı yazabilirsiniz. Eğer yorum bırakan bir kişiye cevap yazmak istiyorsanız sol alt kısımda “cevapla” kısmını tıklayabilirsiniz.
1/2″ ve 3/4″ NPT ve BSPT diş sayıları eşittir (1 parmakta/1″ de 14 diş mevcuttur), ikiside koniktir fakat NPT Diş açısı 60° BSPT diş açısı 55° dir ayrıca diş dibi çaplarında biraz farklılık bulunmaktadır (diş yükseklikleri) .